Treffers en trefvlak

Zoals elders ook al gezegd, zijn degen en floret beiden steekwapens. Toch is de gelijkenis niet groot. De treffer vindt plaats als steek op het gehele lichaam en dient een druk van 750 gram te hebben. Bij het elektrisch schermen wordt dit bereikt door middel van een “drukknop” (bouton) op de punt van het wapen die slechts met een dergelijke druk ingedrukt kan worden. Bij een slag met het wapen op bij opleggen van de punt wordt de bouton niet ingedrukt. De degen heeft het gehele lichaam als trefvlak en wordt dan ook als enige van drie wapens elektrisch zonder overvest verschermd. In de onderstaande video worden de essentiële kenmerken van het wapen op een rijtje gezet.

bron: Sports Explainer / The FIE Channel, 2020

Het wapen

De degen is met een klinglengte van 90 cm en een gewicht van 770 gram een vrij zwaar en onbuigzaam wapen. De greep kan variëren tussen de revolvergreep en de traditionele, rechte Franse greep. De kom van het wapen is groot en excentrisch, en omsluit de hand die een belangrijk trefvlak vormt. De stugheid van de kling maakt het gebruik van treffers via een zwiepende beweging (een zgn. flick) moeilijk, maar niet onmogelijk.

Het gebruik

Bij de degen ontbreekt het recht van aanval, is het hele lichaam trefvlak, en is de dubbeltreffer (coup double) toegestaan. We spreken hier dan ook wel van een conventieloos wapen.

Het toegestaan zijn van dubbeltreffers betekent dat het scoreverloop van een wedstrijd in feite bepaald kan worden door één enkele treffer (bv. 1-0, vervolgens een dubbeltreffer 2-1, etc.). Omdat het lichaam als geheel trefvlak is, worden hand en onderarm een zeer voor de hand liggend trefvlak. Dit betekent dat je bij degen met een wat verder gestrekte arm staat om zoveel mogelijk profijt te hebben van de grote kom. Meer nog dan bij de andere wapens is puntzuiverheid van belang.

Elektrisch en mechanisch

De niet-elektrische of mechanische degen zie je eigenlijk nauwelijks meer, zelfs niet als oefenwapen. De degen is een eenvoudig wapen om elektrisch mee te schermen, omdat er eigenlijk alleen een wapen en een fil-de-corps (lichaamskabel, waarmee je met de melderset verbonden bent) nodig is. Door het ontbreken van het recht van aanval is een scheidsrechter bij een oefenpartij ook niet echt nodig, want de melderset registreert wanneer het tijdsverloop tussen treffers te groot is om deze als dubbeltreffer te doen gelden. De sluitertijd van het meldapparaat is bij degen een kwart seconde (bij sabel en floret bijna een volle seconde). Omdat ook de voet tot het geldig trefvlak behoort, wordt er net als bij de floret bij wedstrijden geschermd op een geleidende loper. Op deze wijze geven eventuele treffers op de grond geen valse meldingen (bij een eenvoudige oefenpartij wordt hier vertrouwd op eerlijkheid van beide schermers).